İlk Türk Devletlerinde Güç ve Yönetim Yapısı
Türk toplum ve devlet yapısı .
Boylar şeklindeki yaşam, sosyal dayanışma ve canlılık doğurmuştur. Bu durum ise hareketliliğin sağlanabilmesini sağlamıştır.
Türklerde aileye verilen önem Türk varlığının korunmasını ve devamına sebep olmuştur.
Tarihte sırasıyla şu Türk devletleri oluşmuştur: Asya Hun Devleti, Kök Türk,Uygur Devleti ve diğerleri.
Tarih boyunca Türklerde birliktelik sağlanması ,büyük devlet olunması ( Örnek:Mete Han ,Mukan Kağan,Kapgan Kağan ) sonucunu vermiştir.
İç İsyanlar ise devletin zayıflamasına, bu durum ise devletin yıkılması (Örnek:Kapgan Kağanın son vakitleri ) sonucuna yol açmıştır.
TÜRKLERDE GÜCÜN MEŞRUİYET KAYNAĞI
Kut Anlayışı: Yönetme yetkisinin Gök Tanrı tarafından verildiğine inanma. Bahsedilen bu kut anlayışında :
1.Belli ailelerden olma şartı ( Hunlarda Tu-ku,Kök Türklerde Âşina,Uygurlarda Yağlakar)
2.Hükümdar adayları mücadelesi sonucunda kazananın kut sahibi sayılması.
3.Kurultayın hükümdar seçmesi. Ancak, yine de mücadele olabilmesi durumu mevcuttu.
Ünvanları: han,şanyü,ilteber,kağan,yabgu,erkin …
Sembolleri:taht,davul,otağ,kotuz,tuğ ve yay.
Türklerde Hükümdarın Yetkileri: töre, idare ve yargı (gerekirse)
Bozkırın zorlu şartları göçebeliği, göçebelik otlak bulma arayışını; bu ise savaşı getirmiştir.
Hayatları yaylak ve kışlak arasında konar göçer olarak geçmiştir.
Hunlar, göçebe yaşarken ,Uygurlar Çinle yakınlaşma ve Maniheizm dininin etkisiyle yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır.Ancak Türklerde göçebelikte kısmen devam etmiştir.
GÜÇ PAYLAŞIMI VE YÖNETİM
Kurultay: Kağan,hatun,hanedan üyeleri,aygucı (hükümdardan sonraki en yetkili kişi) ve boy beylerinden oluşan bir meclis konumundaydı.
Üyelerine toygun adı verilirdi.
Katılım sadakat , katılmama ise isyan kabul edilirdi.
Yürütme işini Ayukı adı verilen bir tür bakanlar kurulu olan kurul yapardı.Bunun buyruklar adı verilen bakanlar gibi olan üyeleri vardı.
Devlet teşkilatlanması ise İkili Teşkilat şeklinde olup ,doğuda Kağan bizzat yönetirken,batıyı yabgu unvanıyla kardeşi ya da hanedandan biri yönetirdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder